Blog van David

Een culturele inhaalslag

In het interbellum tussen de lock-downs maakten we een heuse culturele inhaalslag. Een grote gretigheid had zich van ons meestergemaakt en we laafden ons graag aan cultuur, mode en vormgeving. Musea waren niet veilig voor ons, (mode)exposities verwelkomden ons en menig andere liefhebber. 
Na de eerste gedwongen sluiting storten we ons op alles wat met vormgeving te maken had. Bijna teveel om op te noemen maar om een indruk te geven: het heropende MoMu van Antwerpen, de Eindhovense Dutch Design Week, Het Textiel Museum in Tilburg en de Frida Kahlo tentoonstelling in Assen: VIVA la FRIDA! 

De exposities in Antwerpen en Assen zijn nog niet afgelopen, Tilburg gaat altijd door en de voorbije Dutch Design Week blijft boeien en doorklinken in de vormgevingswereld.

Nederlandse modemensen zijn voor mode-tentoonstellingen aangewezen op een aantal algemene kunstmusea. Dat levert een versnipperd beeld op. Bijvoorbeeld het Haags Gemeentemuseum, het Centraal Museum in Utrecht, het Groninger museum en de Rotterdamse Kunsthal besteden wel eens aandacht aan mode.

In het buitenland hebben ze de luxe van gespecialiseerde modemusea. Bijvoorbeeld in Parijs het Palais Galliera (Musée de la Mode de la Ville de Paris in het Palais Galliera) en het Louvre (  Musée de la Mode et du Textile in het Louvre). Ook in Barcelona gaan we graag naar het in 2008 hernieuwde modemuseum (Museu Textil i d’Indumentaria).
Gelukkig zijn er ook net over de grens in België in Antwerpen en Hasselt gespecialiseerde modemusea. Zeker Antwerpen is altijd leuk en goed aan te rijden.

Het modemuseum van Antwerpen (MOMU) 

Het  mode-museum (MoMu) is een aantal jaren gesloten geweest voor  een rigoureuze verbouwing. Het kreeg er zo’n 800 vierkante meter bij en er werd een MoMu-cafe gerealiseerd.

Als je de draaideur doorgaat lijkt er weinig veranderd. De grote entreehal met de iconische houten trap uit 2002 bleef behouden. Maar dan merk je de grotere ruimte. Nu is er plaats voor (semi)permanente tentoonstellingen. Er is werk te zien van van Belgische mode-iconen, van Delvaux en Wouters&Hendrix tot Arte en Christian Wijnants. 

‘Vroeger was het museum enkele maanden per jaar gesloten tussen de thematische expo’s in, nu kun je er doorlopend terecht’

Bij ons bezoek is er de tijdelijke tentoonstelling Thema-expo E/MOTION. Mode in Transitie, de wisselwerking tussen mode en maatschappij.

De toelichtende folder rept van  de volgende thema’s: terrorisme, de invloed van het internet, minimalisme maar ook ‘vanitas’, de angst voor mortaliteit. 
De centrale boodschap is  Mode staat niet los van de wereld, maar is verbonden met alles wat we doen. Er is een wisselwerking. Zo laten ze zien dat ontwerpers bepaalde gebeurtenissen bijna voorspelden. 

Er zouden in de modecollecties van vlak voor 9/11 al verwijzingen zijn naar terrorisme. Voorbeelden zijn de silhouetten uit Raf Simons AW2001 ‘Riot! Riot! Riot!– en Walter Van Beirendoncks ‘Aesthetic Terrorists’- collectie voor lente-zomer 2002.

Voor ons als ontwerpers interessant om te zien en je in te verdiepen maar niet onze invalshoek. Bij ons geen expliciete reflecties op sociale, politieke, psychologische tijdverschijnselen. Onze criteria behelzen meer ‘klassieke zaken’ als (vrouwelijke)schoonheid, compositie en praktische als draagbaarheid en (dat wel) duurzaamheid. Iets onverwachts of een beetje humor is ook nooit weg.

De titels van onze voorbije collecties (zie YOUTUBE) getuigen daarvan, denk aan Fairytales from a Metropolis, Down to Earth, made in Heaven, Unbeschreiblich Weiblich, The Outskirts of Fashion en The Unbearable Lightness of Fashion (dat laatste sloeg zowel op het gebruik van lichte stoffen als het ondragelijke belang dat sommigen aan mode toedichten). 

We blijven in het zuiden en gaan naar Tilburg, de vroegere  textielstad.

Het Textiel Museum van Tilburg

Het is niet te missen dat dit museum gevestigd is in een oude textielfabriek. Er zijn natuurlijk voortbrengselen van oude (stoom)machines uit dat verleden maar ook van hypermoderne computers van nu. Zij sturen het weven, breien en borduren aan (het TextielLab).

Als je in het Textiel museum van Tilburg de entree gepasseerd bent en je belandt in het TextielLab is het gedaan met de weldadige serene stilte die zoveel museum bezoeken kenmerken. Het heeft meer weg van een fabriekshal dan van een museum. Een luid pulserend geluid van vele elektronische weef-, brei- en borduurmachines vult de ruimte. 

Sommige van de medewerkers dragen dan ook oorbeschermers. Bezoekers ontberen deze.

Wat je ziet is zowel indrukwekkend als onbegrijpelijk. Bestuurd vanuit de software werken de autonome weefgetouwen aan ingewikkelde en soms prachtige motieven en afbeeldingen. Ontwerpers en kunstenaars maar ook architecten kunnen hier hun ontwerpen uit laten voeren. Daar zijn ettelijke voorbeelden van. Sommige staaltjes zijn echt prachtig en ongekend. 

Je kunt alles bekijken en vragen stellen en je kunt ook je eigen sokken of sjaal maken op de breimachine.

Bij het verlaten kom je langs het TextielCafé en de TextielShop waar je mooie mooie design artikelen kunt kopen.

Viva la Frida! Drents Museum in Assen

Frida Kahlo in Assen, een persoonlijke impressie

Zoals we al aan kondigden in onze blog in de vorige Nieuwsbrief over de expositie van Frida Kahlo in het Cobramuseum in Amstelveen Frida Kahlo & Diego Rivera, A love Revolution hebben we recent ook een bezoek gebracht aan het Drents Museum in Assen waar de tentoonstelling Frida Kahlo Viva la Vida, Life and Art  in oktober 2021 opende. De opening werd zeer toepasselijk verricht door Koningin Máxima die vast iets herkende in de samengebalde Zuid-Amerikaanse dramatiek.

De expositie bestaat grofweg uit Frida’s kunst en haar persoonlijke bezittingen. Twee musea in Mexico City, het Museo Dolores Olmedo en het Casa Azul (haar geboorte en woonhuis) stonden stukken af voor deze unieke tentoonstelling.

Naast een enkel schilderij of ander kunstwerk wordt haar enerverende leven en haar persoonlijk lijden breed uitgemeten. Er zijn veel foto’s. Haar ouders, haar jeugd en het ernstige verkeersongeval in haar jonge jaren krijgen ruime aandacht. Dat moet de massa wel aanspreken. 

Er zijn niet veel grote kunstwerken geselecteerd maar veel kleinere afbeeldingen. Door de grote drukte is het vaak moeilijk om bepaalde werken goed te bestuderen.

Een bijna schaamteloze uitstalling van de door haar noodgedwongen gedragen korsetten en een vitrine met vele tientallen in haar huis aangetroffen medicijnen – of verpakkingen – moeten het getormenteerde bestaan van deze kunstenares benadrukken.

Gelijk Che Guevara in andere tijden heeft ze inmiddels postuum de status van  internationale held(in) verworven. Ook in haar geboorteland Mexico behoort ze tegenwoordig tot de idolen.

Assen- of all places – gonst ervan. In het centrum is het druk (weer eens wat anders dan de TT) en zijn er vele verwijzingen en hints naar de expositie.

Onze gemoedstoestand is dat we een zekere mate van achtergrondinformatie wel waarderen maar we komen voor de kunst en de hoeveelheid informatie over haar leven en lijden, had wat ons betreft wat meer ingetogen mogen zijn.

Het klinkt erger dan het is maar als ik eraan terugdenk, krijg ik een nachtmerrie achtig visioen. In mijn herinnering verlaten we al zigzaggend langs senioren met rolstoelen en rollators de zalen daarbij moeten we behoedzaam de gretig uitgestoken wandelstokken ontwijken om uit te komen bij de uitgang na eerst de museumwinkel gepasseerd te zijn waar een keur aan franchise snuisterijen/prullaria variërend van mokken en sokken tot tasjes en t-shirts gretig aftrek vindt. Volgens zeggen zou er ook een Frida barbie pop bestaan. Die hebben wij gelukkig gemist maar aan de mogelijke details van haar boven- en onderkleding durven wij niet te denken. 

Buiten gekomen zorgt de frisse Hollandse winter weer voor nuchterheid maar een sterke koffie bij de rijkelijk aanwezige horeca kan geen kwaad. 

We realiseren ons Dit is Assen! (wervende tekst van de gemeente) maar wij zetten koers naar Groningen (we gaan o.a. het Forumgebouw bekijken), want Er gaat immers niets boven Groningen (wervende tekst van deze stad).

The greater number: Dutch Design Week Eindhoven 2021 (DDW’21)

Frappant is dat wij The greater number bijna jaarlijks als een probleem ervaren. Het aanbod van de DDW is zo groot en divers en belangwekkend dat je eigenlijk meerdere dagen nodig hebt om je te laven aan al die ideeën. Voor volledige bevrediging zou je waarschijnlijk de volle tijd in Eindhoven moeten verblijven maar dat zal voor de meesten van ons onhaalbaar zijn.

Overigens geeft het uitklapbare programma je steevast weinig houvast. Dit is een (on)handige XL-routekaart met locaties en gebouwen, maar een index van relevante namen en exposities ontbreekt. Zo moesten wij bijvoorbeeld geruime tijd zoeken naar iets wat met DO IT aangeduid werd  

Zoals ieder jaar moeten we ons beperken tot wat highlights. De Graduation Show willen we ook dit keer niet overslaan maar het is wel een grote hap uit onze beschikbare tijd. Ook het Ketelhuisplein met deze keer een nog braderie-achtiger uitstraling en het uitdijende imperium van Piet Hein Eek behoren tot de vaste rituelen.

Bij de Graduation Show is het altijd leuk en druk. Recyclen, het streven naar een mindere voetafdruk, het geïnspireerd zijn door oude materialen en gebruiken of hun toepassing strijden om de aandacht van de niet aflatende stroom bezoekers. De standhouders geven uitleg, observeren bezoekers, hangen erbij, zijn onderling druk of gewoon afwezig.

In de grote zaal van het Beursgebouw is dit jaar een soort podium opgesteld met zitplaatsen ervoor. Filmpjes waarbij de volumeknop niet zuinig gehanteerd wordt en interviews wisselen elkaar af en de rust is elders.

In de zaal zijn een aantal blikvangers. Een afgedankte voersilo van een boerenbedrijf is getransformeerd tot een soort tiny tiny house. Een speelse gedachte maar minder geschikt voor de ietwat claustrofobische medemens.
Opvallend zijn ook de meubels gemaakt van papier-maché. Ze zien er origineel uit, maar je twijfelt toch aan de duurzaamheid.

Ideeën die met mode te maken hebben, hebben altijd onze speciale aandacht. De Française Anne Julie Vignaux werkt met weefsel van koperdraad en verkoperd draad. Het ziet er heel fraai uit.  Ook het zogenaamde Urban Mining (aan grondstoffen komen door slim hergebruik of transformatie van bestaande producten) gooit hoge ogen. Marlo Lyda wil met haar Scraptopia metalen hergebruiken voor o.a. spannende sieraden en Cashaca door Quiana Cronie van Aruba liet zich inspireren door de eenvoudige kleding van arbeiders boeren en vissers in 1800 gemaakt van ruwe stof of afgedankte meelzakken:To eat the flour and wear the bag