Blog David: Van tweedimensionaal naar driedimensionaal en weer terug, Mattijs van Bergen in het Fotomuseum Rotterdam, (Nieuwsbrief 13, nov. 2015)
Een expositie in het Nederlands Fotomuseum Rotterdam over mode en foto’s
Het is altijd leuk om naar werk te kijken van mensen die met ongeveer hetzelfde bezig zijn als jijzelf.
We hadden er wat over gelezen en zagen vervolgens z’n werk in de etalage van de Bijenkorf en wisten zeker dat we er heen zouden gaan.
Ik heb het over de expositie van modeontwerper Mattijs van Bergen in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam (http://www.nederlandsfotomuseum.nl/)
De hoofd-tentoonstelling is van Horst P. Horst (1906-1999), the photographer of style (o.a. voor the Vogue). Die tentoonstelling is sowieso een must (heel veel foto’s en een aantal kledingstukken op poppen) omdat Horst van enorm belang is geweest voor de ontwikkeling van de modefotografie. Niet iedereen zal zijn naam kennen maar zijn iconische beelden staan bij menigeen op het netvlies gebrand.( https://en.wikipedia.org/wiki/Horst_P._Horst )
Maar we hadden een tijd geleden al het geluk gehad om een grote tentoonstelling van Horst in het buitenland te zien dus we konden onze tijd goed verdelen tussen hem en Mattijs van Bergen.
De creaties van Mattijs van Bergen zijn tot stand gekomen in samenwerking met het Fotomuseum en foto’s van de collectie van het museum dienden als uitgangspunt. Het zijn alleen zwart-wit foto’s, afdrukgedrukt op stof met diverse technieken als zeefdruk en gelatinezilverdruk.
Wat ons het eerst opvalt zijn de mooie ontwerpen en de vakkundige vervaardiging van de creaties.
De geselecteerde foto’s zijn bijzonder of zelfs iconisch en uit zeer verschillende hoek.
De foto op de hier ingevoegde afbeelding is bijvoorbeeld van de fotograaf Dolf Kruger (1923-2015), een politiek geëngageerde fotograaf die een zonovergoten kronkelige weg laat zien met een lange sliert fietsende mannen allemaal met pet. Ogenschijnlijk een vertederend idyllisch beeld, ware het niet dat na enig navorsen blijkt dat het een optocht betreft uit 1949 van demonstrerende arbeiders tegen de afschaffing van de vrije zaterdagmiddag. De toepassing van de foto op rok en top is een vondst, maar het wordt aldus bijna een romantisch tafereel.
De sensuele foto van van Ed van de Elsken van een minnend paar is daarentegen romantisch per definitie. De verwerking door Van Bergen op diverse lagen transparante organza zijde onderstreept de onverhuldheid van de scene. Door zijn verwerkingen wordt het tweedimensionale karakter van de foto getransformeerd naar een driedimensionaal object. In de toelichting staat dat bij Van Bergen mode gaat over beweging. Beweging brengt leven in een kledingstuk en dat fascineert hem. Dat effect van beweging geldt waarschijnlijk in verhoogde mate voor deze ‘fotografische mode’. In onze verbeelding zien we een zwart-wit filmbeeld uit de oertijd van de film, haperend, schokkerig en grofkorrelig maar een sensatie voor hen die alleen stilstaand beeld gewend zijn. Echter, waarschijnlijk omdat het een fotomuseum is, is besloten deze kledingstukken op hun beurt weer te laten fotograferen door modefotografen zodat we weer terug zijn bij de tweedimensionaliteit. Hoewel het natuurlijk een aantal hele mooie afbeeldingen oplevert en het altijd spannend is om te zien hoe zijn werk op zijn beurt weer anderen inspireert, hadden wij eigenlijk genoeg aan het driedimensionale beeld, het zien van de kleding zelf.
Terugkomend op de openingszin van deze blog – onze affiniteit met mode en met fotoprints op textiel – valt natuurlijk vooral op dat wij op dit moment juist bij voorkeur met kleuren werken en de gekleurde afbeeldingen digitaal laten drukken op stof. Deze moderne druktechniek laat ongekende mogelijkheden zien in detaillering en subtiliteit van tinten.
Een andere in het oog springend verschil is de thematiek van de afbeeldingen. De vier thema’s van Van Bergen worden benoemd met People, Flora, Fauna en Love. “Lichte kledingstukken gebaseerd op beelden van natuur en Nederlandse geschiedenis, wisselen af met donkere stukken, die geïnspireerd zijn op beelden van seksualiteit en dood”.
Dit stemt tot nadenken.
Eens hadden we een collectie die we ‘The unbearable lightness of fashion’ by DORIENDAVID hadden genoemd. Het was een statement, tongue-in-cheek. Mode is tenslotte per definitie oppervlakkig of zelfs vluchtig.
Voor onze sjaals (en misschien in de toekomst ook andere ontwerpen) in de serie ‘Industrial and Urban Poetry, is de schoonheid van de alledaagse werkelijkheid van onze industriële, urbane en architectonische omgeving op dit moment het uitgangspunt. Minder hoogdravend maar een meer alledaagse werkelijkheid blijkt spannend en onbekend genoeg om te exploreren ( https://www.doriendavid.com/nieuwsbrief12/ ).
David
DORIENDAVID
